Na een kort welkomstwoord door Bep Geurts interviewt kunsthistoricus en publicist Rick Vercauteren in het Museum van de Vrouw te Echt op zaterdag 12 april 2025 op geanimeerde wijze Elly Richaerts, Marga Boogaard, Hil van Neer, Nora van Klingeren, Sabine Lintzen en Ingrid Capozzi over het ontstaan en de betekenis van hun abstracte kunstwerken.

Elly Richaerts

Samenstelster Elly Richaerts trapt soepel pratend af met een levendige terugblik op het fasegewijs tot stand komen van de – qua materialen en oeuvres – sterk afwisselende expositie Abstract. Daarna zoomt ze gericht in op haar constructivistisch en geometrisch oeuvre. In de telkens in vier lagen opgebouwde, abstracte doeken, die nu en dan aan architectuur lijken te refereren, staat de illusie van uitgekiende, verzonnen ruimten op coloristisch fraaie wijze centraal.

Elly vertelt enthousiasmerend hoe ze, aan de hand van ragfijne ondertekeningen, doordachte harmonieën en vernuftige spiegelingen, in haar abstracte kunst broodnodige spanning in de compositie weet te realiseren. Elly blijkt een grote voorliefde voor repetitieve patronen en systemische elementen in de natuur te hebben. Het maken van werk roept altijd weer een zekere spanning op die pas oplost als het schilderij definitief is voltooid.

Marga Boogaard

Aansluitend komt de verrassende wording van het magnifiek uitgewogen, ruimtelijke werk van Marga Boogaard aan de orde. Haar abstracte, keramische objecten zijn, veelal vooraf gegaan door een relatief snelle schets op papier, op een bijzonder arbeidsintensieve wijze vervaardigd. Al de transparante voorwerpen in klei zijn stap voor stap, lijn na lijn, vorm na vorm, uiterst precies met de hand gemaakt.

De compositorische spanning tussen binnen en buiten blijkt een continu terugkerend, centraal motief te zijn. Na voltooiing van een nieuw werk brengt Marga, nadat ze heeft geconstateerd dat het zo echt goed is, subtiel gedoseerd een minutieuze deklaag in porseleinslib aan. Marga ziet het realiseren van vormen en lijnen als één groot, uitdagend spel. Als een werk onverhoopt niet bevalt, verdwijnt het pardoes en rücksichtslos in de prullenbak. Vervolgens begint ze weer van voren af aan.

Hil van Neer

Hil van Neer verhaalt met veel passie en precisie over het complexe alsook erg tijdrovende ontstaan van haar abstracte kunstwerken. Voor haar is papier telkens een grote uitdaging. Eerst bouwt ze, naar eigen zeggen mede aan de hand van liters lijm, vormen op die uit lagen krantenpapier of papier-maché bestaan.

Met een bandschuurmachine slijpt ze vervolgens materiaal weg en houdt ze restvormen over die opnieuw met wit of gekleurd papier én lijm worden beplakt. Daarna worden ze weer bewust afgeschuurd. Net zo lang totdat er een boeiende vorm met een markante structuur of een intrigerende spanning tussen de boven- en ondergrond van het object ontstaat. Soms lijkt het alsof de huid van het papier optisch in fluweel is getransformeerd. Nu en dan zaagt Hil haar objecten in wording letterlijk door. In de opengevallen delen ontvouwen zich plots, welhaast als een superieure bijvangst, verbluffend aantrekkelijke, kleurige miniatuurwerelden.

Nora van Klingeren

Nora van Klingeren praat energiek, humoristisch en ook weldadig relativerend, over de wording van haar abstracte kunst in zijde en wol. Ieder werk begint verrassenderwijs met een verhaal. Een narratief gegeven dat wortelt in het omgaan met de Aarde of rechtstreeks is verbonden met flarden uit de wetenschap inzake klimaatverandering.

Via persoonlijke gedachtesprongen smeedt ze al die aspecten aaneen tot een nieuw, vaak sterk gereduceerd vertrekpunt voor het maken van gelaagde, veelkleurige werken in textiel. Op boeiende wijze vertelt ze hoe ze met lagen wol en zijde in combinatie met water en zeep tot haar telkenmale fascinerende beelden komt. Relatief snel verlopende processen waarin juist het krimpen en vervilten van het gebruikte materiaal centraal staan. Bij wijze van bonus kunnen de abstracte werken van Nora van Klingeren, die met recht in de vrije ruimte worden opgehangen, altijd van twee (verschillende) kanten worden bekeken. Tot slot wijst Nora erop dat zij tijdens het maken altijd in spiegelbeeld werkt.

Sabine Lintzen

Sabine Lintzen vertelt uiterst precies en prettig gestructureerd hoe zij zich gedurende de voorbije jaren – in nauwe samenwerking met een klein team – heeft gespecialiseerd in het verwezenlijken van unieke glasobjecten, zowel in de vorm van polychrome voorwerpen als unica vazen in verschillende kleurstellingen.

Helder schetst ze hoe het proces vanaf prille verbeelding via montage van diverse onderdelen tot het volle wasdom van een kunstwerk verloopt. Ze geeft aan dat ze al van jongs af aan grote belangstelling koestert voor bloem- en cel-vormen uit de botanische wereld en interesse heeft voor zich herhalende, geometrische vormen in gesteentes en mineralen. In haar atelier vormt ze – met het geblazen glas – al de hiervoor genoemde elementen om tot letterlijk en figuurlijk gelaagde, facettenrijke glazen huiden boordevol subtiele details. Een opzienbarend element in haar werk is het gegeven dat geabstraheerde vormen, kleuren en licht op waarlijk schitterende wijze samenvloeien tot één geheel. Sabine vertelt dat ze het telkens ongelofelijk spannend vindt hoe een voorwerp er na het afkoelen precies uitziet. Voorstellingsvermogen en werkelijkheid matchen nooit honderd procent.

Ingrid Capozzi, die eveneens goed van de tongriem gesneden blijkt te zijn, opereert in wezen als een alchemist. Al combinerend en experimenterend, brengt ze in haar abstracte werken uiteenlopende materialen als vlakglas, textiel, papier, metaal en zelfs acryl- en olieverf op een spannende manier tezamen. In compositorisch opzicht, veelal binnen vierkante vormen, paart ze een avontuurlijke inborst moeiteloos aan pure lef. Variety is the spice of life!

Tegelijkertijd wijst Ingrid erop dat in haar complex ogende, abstract-organische kunstwerken vaak helder gedefinieerde zones alsook klare begrenzingen voorkomen. Binnen die gericht, zelfgekozen kaders heerst er bij wijze van contrapunt een enorme vrijheid. “Zonder vrijheid kan ik niet leven,” stelt ze onomwonden vast. Juist om die reden omarmt ze met haar werk overdrachtelijk en suggestief aarde, water, lucht en vegetatie. Maar nooit of te nimmer op een concrete, directe of realistische wijze.

Aan het slot van het vraaggesprek wordt door alle betrokkenen nog een keer stilgestaan bij de betekenis van de woorden abstraheren en abstract. Aan het eind merkt Sabine op: “Wij voegen, ongevraagd, echt iets nieuws toe aan de wereld. Wij zijn vrijwel continu, proactief scheppend. En dat voelt heel erg goed!”

Daarna wordt de boeiende bijeenkomst afgesloten met een welgemeend applaus van het enthousiaste publiek voor de zes exposanten én voor organisatrice Elly Richaerts.

Rick Vercauteren
Venlo NL

Deze blog werd geschreven door Rick Vercauteren, kunsthistoricus en publicist.