Op dit moment is de tentoonstelling “Afrika in Beeld, van meisje tot vrouw” te zien in ons museum. De heer Gi Mateusen uit Oud-Turnhout (B) stelde de expositie samen. Alle voorwerpen komen uit zijn eigen uitgebreide verzameling. In de blog vertelt hij over de voor ons vaak onbekende cultuur.

Afrikaanse kunst of Afrikaans erfgoed is voor velen een onbekend gegeven. Daar probeert deze tentoonstelling een antwoord op te geven. De bezoeker kan er de gelijkenissen met het eigen leven herkennen, hoewel de vormgeving onbekend of vreemd kan overkomen.

Het gaat niet alleen over de voorwerpen, maar nog veel meer over de verhalen die ze vertellen. Dat is het uitgangspunt van de tentoonstelling: aan de hand van beelden, juwelen, kledij, poppen in allerlei materialen een beeld ophangen van het leven van een meisje in Afrika dat vrouw en moeder wordt en alle levensfasen daartussen beleeft.

Jonge meisjes imiteren hun moeder met poppen, gemaakt uit diverse materialen: kalebas, hout, klei, textiel, kralen. Opgroeiende meisjes gaan zich mooi maken met juwelen, met de meest inventieve vormen van schaamlapjes. Zij schrijven liefdesbrieven in de vorm van gekleurde kralen, verwerkt in halssnoeren en hangers.

Vooral in Zuid-Afrika wordt de “geheimtaal” van kleurkralen gebruikt om liefdesboodschappen over te brengen. In Ghana geeft een jongen een vriendschapskam aan zijn uitverkorene, een rijke schakering aan symbolen moet zijn intenties duidelijk maken.

Aangezien er in Afrika geen eigen schrift bestond, werd alle informatie in symbolen en verhalen doorgegeven.  Die betekenis achterhalen is een spannende zoektocht die in de tentoonstelling vergemakkelijkt wordt met beelden en toelichtingen.

Een ander hoofdstuk is alles wat met vruchtbaarheid te maken heeft en het doorgeven van het leven: vruchtbaarheidspoppen en beelden in diverse vormen zijn zowat in alle regio’s van Afrika terug te vinden. Ook de rol van de man komt aan de orde in krachtige fallische beelden.

Centraal staat het moederschap en de zeer diverse voorstelling ervan bij diverse volkeren in Afrika.

Problemen met kinderen, onder andere de zeer bijzondere status van tweelingen, krijgen expliciete aandacht.

Wellicht onbekend is de benadering van huwelijksproblemen. Is een spirituele echtgenoot de oorzaak van het probleem? Hoe maak je als vrouw duidelijk dat er een probleem is dat moet worden opgelost. Deze en vele andere vragen krijgen een antwoord in de tentoonstelling.

Bij de Ashanti (Ghana) zal een verliefde jongeman een kam (laten) snijden waarop allerlei symbolen staan. Deze zijn de weergave van een spreekwoord. Als je die symbolen samenbrengt is zo’n kam te lezen als een liefdesbrief.

Voor de kunstliefhebbers is Afrikaanse kunst altijd confronterend. De moderne kunstenaars als Picasso, Modigliani en vele anderen waren gefascineerd door de ongewone beeldtaal, de vervorming in de voorstelling van het menselijk lichaam, de grote diversiteit van verfijnde snijkunst tot haast brutale kubistische vormen.

Afrikaanse kunst is gemeenschapskunst ten dienste van de eigen cultuur en rituelen. Nog een groot contrast met westerse kunst: de kunst is anoniem, de kunstenaar blijft onbekend in tegenstelling met de westerse kunstenaar die duidelijk zijn eigen naam wil vestigen.

Op die manier zit de tentoonstelling vol verrassingen: de verfijndheid tegenover  versimpeling, van gouden  juwelen tot kralen in klei,  van lapjespoppen tot rituele vruchtbaarheidspoppen,  van duidelijkheid tot geheimzinnigheid.

De tentoonstelling wordt begeleid met een catalogus waarin alle informatie is terug te vinden (€ 5). Een gratis audiotour leidt de bezoeker doorheen  de tentoonstelling.